CAPACITY BUILDING, COURSES AND COVID-19

Việc buôn bán động vật hoang dã (ĐVHD) chưa bao giờ được nhắc đến nhiều như hiện tại, điều này đang mở ra cho các nhà bảo tồn một cơ hội có một không hai để giải quyết triệt để vấn đề. Mạng lưới buôn bán ĐVHD tồn tại như một doanh nghiệp tội phạm, ước tính trị giá khoảng 20 tỷ đô la Mỹ một năm. Điều này khiến tội phạm ĐVHD hoạt động mạnh mẽ sánh ngang với những hoạt động kinh doanh bất hợp pháp, mà lớn nhất là buôn bán ma túy, buôn người và vũ khí. Chính lợi nhuận khổng lồ đó đã kéo theo những hoạt động phi pháp, gồm có cả tham nhũng. Đặc biệt là khi sự trừng phạt của luật pháp dành cho tội phạm ĐVHD còn tương đối thấp thì lợi nhuận đó càng có sức hút mạnh hơn.

Việt Nam là một thị trường tiêu thụ, là nơi sản xuất và giao dịch quan trọng trong hoạt động buôn bán ĐVHD bất hợp pháp. Bên cạnh các sản phẩm từ ĐVHD như xương hổ, ngà voi và sừng tê giác, có cả những cá thể động vật vật sống bị buôn bán trái phép như những loài chim, bò sát, côn trùng, cá v.v. Có một danh sách dài các loài ĐVHD đang bị buôn bán bất hợp pháp. Bất chấp luật pháp, những loài động vật này bị giết mổ và nấu chín để phục vụ khách hàng trong các nhà hàng thịt thú rừng tại Việt Nam, hoặc bị chuyển tới thị trường tiêu thụ cuối cùng là các khu chợ hoang dã ở Trung Quốc. Thực tế ĐVHD có thể đã là vật chủ truyền virus Corona mới này cho một lái buôn Vũ Hán, người đã từng đi qua Việt Nam để đến Vũ Hán. Quy mô của vấn đề này đơn giản là vượt quá khả năng đối phó của bất cứ đất nước riêng lẻ nào, và sự thiếu hụt tài nguyên dù là con người, vật chất hay tài chính đã đưa ra một thách thức lớn trong việc chống lại loại tội phạm về ĐVHD.

WildAct đã và đang chiến đấu không ngừng nghỉ để thay đổi điều này. Nhờ có sự hỗ trợ kinh tế từ Burgers’ Zoo và the US Fish & Wildlife Service, chúng tôi đã có thể thiết lập một loạt các khóa học ngắn hạn cấp Thạc sĩ trong năm 2019, nhằm cung cấp những kiến thức lý thuyết và thực hành với chất lượng cao đã được Chính phủ công nhận về việc nâng cao năng lực trong hoạt động bảo tồn. Thông qua sự hợp tác với các diễn giả chuyên gia từ các tổ chức trong nước và quốc tế, cũng như từ Chính phủ Vương quốc Anh và Hoa Kỳ, chúng tôi đã thành công tiên phong tổ chức các khóa học này, mục tiêu trang bị cho cho thế hệ trẻ Việt Nam đầy nhiệt huyết những kiến thức, năng lực và kỹ năng chuyên nghiệp cần thiết để bắt đầu sự nghiệp. Loại hình đào tạo này chưa từng có ở Việt Nam trước đây và chúng tôi rất vui khi thấy các sinh viên tốt nghiệp nắm bắt cơ hội để bắt đầu sự nghiệp bảo tồn: Hà Anh hiện đang làm việc cho Fauna & Flora International - Chương trình Việt Nam với tư cách là Trợ lý đa dạng sinh học, Cody hiện đang chịu trách nhiệm xây dựng và thực hiện chiến lược truyền thông của CHANGE, Khánh Ngân hiện đang làm bác sĩ thú y toàn thời gian tại Tổ chức Động vật Châu Á (AAF) ... và nhiều sinh viên tốt nghiệp khác đã khởi đầu thành công sự nghiệp bảo tồn động vật hoang dã nhờ các khóa học của chúng tôi.

Những khóa học này gồm “Chống lại buôn bán động vật hoang dã bất hợp pháp” và “Phúc lợi động vật hoang dã”. Khóa học “Phúc lợi động vật hoang dã” dựa trên các yêu cầu thực tế để chăm sóc các cá thể được giải cứu phù hợp với nhu cầu sinh dưỡng của từng loài. Với khóa học “Phòng chống buôn bán động vật hoang dã bất hợp pháp”, chúng tôi mong muốn cung cấp cho học viên đủ kiến thức và công cụ để tự tin giải quyết các thách thức của hoạt động buôn bán ĐVHD trái phép tại Việt Nam. Học viên được khám phá về các phạm vi buôn bán trái phép, các loài liên quan, phương pháp điều tra, phân tích số liệu, và các chiến lược được sử dụng để ngăn chặn việc buôn bán trái phép. Các khóa học của chúng tôi cung cấp những thông tin khoa học được cập nhật mới nhất, với chất lượng cao nhất. Chúng tôi cũng hy vọng rằng sau khi tốt nghiệp từ khóa học này, học viên của chúng tôi cũng sẽ có những bài nghiên cứu khoa học chất lượng như vậy về tình hình ở Việt Nam.

Trọng tâm của khóa học nhằm giúp học viên hiểu được sự phức tạp của việc buôn bán ĐVHD bất hợp pháp tại Việt Nam cũng như trên thế giới. Nếu chúng ta không hiểu rõ về việc ai đang sử dụng, hay đang buôn bán sản phẩm từ động vật hoang dã bất hợp pháp, cũng như làm thế nào, ở đâu, khi nào và từ đâu, thì sẽ không thể can thiệp được một cách hiệu quả. Nếu không có các nghiên cứu khoa học, chúng ta không thể hiểu được bản chất của đại dịch này và chúng ta cũng không thể can thiệp đầy đủ để ngăn chặn những người khác. Những nghiên cứu này được trình bày tại các hội thảo nghiên cứu bảo tồn trên toàn thế giới, và đó là một bước quan trọng trong sự nghiệp của nhiều nhà bảo tồn. Mặc dù Việt Nam là một trung tâm đa dạng sinh học, nhưng lại không có một hội nghị nào dành riêng cho các nhà bảo tồn trẻ ở đây. Điều này có nghĩa là những nghiên cứu sinh và nhà bảo tồn trẻ đầy tiềm năng hoạt động bảo tồn ở Việt Nam không hề có cơ hội để tiếp tục và chia sẻ công việc của họ cho cộng đồng.    

WildAct rất vui mừng và tự hào khi giải quyết được khoảng trống này: với “Hội nghị Sinh viên đầu tiên về Bảo tồn Thiên nhiên” tại Hà Nội sẽ được tổ chức mùa thu năm nay. Chống lại buôn bán ĐVHD bất hợp pháp là chủ đề nhận được sự quan tâm sâu sắc và sẽ trở thành một chủ đề chính của Hội nghị, cùng với các lĩnh vực liên quan như Giám sát sinh thái và Khoa học xã hội trong bảo tồn. Để đối phó với đại dịch hiện tại, chúng tôi sẽ bổ sung chủ đề về các bệnh truyền từ động vật sang người, và sẽ khuyến khích bất kỳ nghiên cứu chưa công bố nào về chủ đề này. Hội nghị hứa hẹn sẽ là một trọng tâm thực sự cho cộng đồng bảo tồn tại Việt Nam, tạo cơ hội cho các đồng nghiệp tại cơ quan Chính phủ và tổ chức phi lợi nhuận của chúng tôi gặp gỡ và hòa nhập. Với các nhà bảo tồn trẻ, tương lai của ngành bảo tồn tại Việt Nam, đây sẽ là cơ hội gặp gỡ các đồng nghiệp hoặc đối tác tiềm năng. Và với tất cả chúng ta, hãy tham gia vào sứ mệnh chung để thay đổi hành vi mà cuối cùng đã dẫn đến đại dịch hiện nay.

Đại dịch COVID-19 đã làm nổi bật những hậu quả của buôn bán động vật hoang dã bất hợp pháp. Điều quan trọng là chúng ta học hỏi từ nó và thực hiện các thay đổi để ngăn chặn sự lặp lại của đại dịch trong tương lai. Đây cũng là cơ hội cho tất cả chúng ta xem lại hành động của chính mình, nơi chúng ta sống và những thay đổi cần có. Thông qua các khóa học thạc sĩ đột phá và hội thảo nghiên cứu đầu tiên của chúng tôi dành cho các nhà bảo tồn trẻ, chúng tôi tin rằng sẽ giúp người dân Việt Nam thay đổi mọi thứ từ đây.